Podcast ‘Op Zoek naar de Draak’
Ter ere van het honderdjarig bestaan van de opleiding Keltisch duiken twee studenten, Darina Knoops en Marieke Rotman, in deze podcast in het leven van Maartje Draak (1907-1995), professor Keltisch aan de Universiteit Utrecht. Door middel van een zoektocht in haar archieven proberen ze te achterhalen wie deze befaamde onderzoeker, verzamelaar en feminist was en wat voor stempel zij heeft gedrukt op de wereld om haar heen.
De podcast is te vinden op Soundcloud en Spotify, maar kan ook hier beluisterd worden in MP3-formaat. Er zullen nog bonusafleveringen uitkomen, dus houd de site in de gaten. Veel luisterplezier!
Aflevering 1: ‘De Levensloop van een Draak’
In deze eerste aflevering staat het leven en werk van Prof. Maartje Draak (1907-1995) centraal en bespreken Darina en Marieke samen met Nike Stam, Leni van Strien, Kees Veelenturf en Matthijs Schouten de levensloop van de Draak. We hebben het onder andere over haar grote invloed op de studie Keltisch in Nederland en hoe de opleiding zonder haar eigenlijk niet zou bestaan. Welkom bij de zoektocht naar de Draak!
Aflevering 2: ‘Mijn naam is Draak, ik doe in sprookjes’
In deze tweede aflevering bespreken Darina en Marieke samen met Frank Brandsma en Matthijs Schouten het belangrijke onderzoek van Maartje Draak naar sprookjes en de verhalen over koning Arthur. Laat je verrassen door het indrukwekkende werk van Maartje en de bizarre middeleeuwse verhalen!
Aflevering 3: ‘De Zegevierende Draak in een Mannenwereld’
In deze laatste aflevering bespreken Darina en Marieke de rol van Maartje Draak als één van de weinige vrouwelijke pioniers in de wetenschap. Ze praten hierover met Nike Stam, Leni van Strien, Matthijs Schouten en Kees Veelenturf. Bovendien legt Maartje zelf nog even uit hoe het zit met vrouwen in de academie!
Aflevering 4 (bonus): ‘Drakenvriend Matthijs Schouten’
Drakenvriend Matthijs Schouten ecoloog en filosoof en specialiseert zich in de ecologie van veenlandschappen. Hij is in dienst geweest van Staatsbosbeheer en is ook emeritus buitengewoon hoogleraar ecologie en filosofie van het natuurherstel aan de Universiteit Wageningen en hoogleraar natuur- en landschapsbescherming aan de Universiteit van Cork (Ierland). Een wonderlijke Drakenvriend, horen we je zeggen? Zeker niet! Luister deze aflevering voor het verhaal van de vriendschap van Maartje en Matthijs – en ontdek wat prinses Beatrix hiermee te maken heeft!
Aflevering 5 (bonus): ‘Drakenvriend Frits van Oostrom, deel 1’
Frits van Oostrom is professor emeritus van de Universiteit Utrecht. Hij is gespecialiseerd in de Nederlandse letterkunde van de Middeleeuwen. Hij heeft verschillende prijzen gekregen voor zijn werk, dat zowel de wetenschap bedient als een breed publiek bereikt. In zijn nieuwste boek ‘De Reynaert’ spreekt hij verschillende keren over zijn ervaringen met Maartje Draak. Ook in zijn festschrift ‘Spiegelingen: Mediëvisten voor de 21ste Eeuw’ is één van de hoofdstukken aan haar gewijd.
In het eerste deel van dit tweeluik duiken we dieper in zijn herinneringen aan Maartje, en reflecteert hij op haar veelzijdigheid als wetenschapper en mens.
Van Oostrom, Frits, De Reynaert: leven met een middeleeuws meesterwerk, Prometheus 2023.
Besamusca, Bart, Dieuwke van der Poel, et. al., Spiegelingen: Mediëvisten voor de eenentwintigste eeuw, Prometheus 2023.
Lantsloot vander Haghedochte; onderzoekingen over een Middelnederlandse bewerking van de Lancelot en prose. Amsterdam: Noord-Hollandse Uitgevers Maatschappij 1981. 285 p.
http://fritsvanoostrom.nl/home
Aflevering 6 (bonus): ‘Drakenvriend Frits van Oostrom, deel 2’
Frits van Oostrom is professor emeritus van de Universiteit Utrecht. Hij is gespecialiseerd in de Nederlandse letterkunde van de Middeleeuwen. Hij heeft verschillende prijzen gekregen voor zijn werk, dat zowel de wetenschap bedient als een breed publiek bereikt. In zijn nieuwste boek ‘De Reynaert’ spreekt hij verschillende keren over zijn ervaringen met Maartje Draak. Ook in zijn festschrift ‘Spiegelingen: Mediëvisten voor de 21ste Eeuw’ is één van de hoofdstukken aan haar gewijd.
In het tweede deel van dit tweeluik spreken we onder andere over Maartje’s tijd bij de Koninklijke Akademie van Wetenschappen (KNAW) en legt Frits van Oostrom uit waarom hij denkt dat Maartje zich nog steeds thuis zou voelen aan de universiteit van nu!
Aflevering 7 (bonus): ‘Drakenvriend Orlanda Lie, deel 1’
Orlanda Lie is professor emerita middeleeuwse cultuur van de Universiteit Utrecht. Zij kwam via Suriname en de Verenigde Staten terecht aan de Universiteit Utrecht, gegrepen door de middelnederlandse Arthur-literatuur. Via haar promotor Wim Gerritsen ontmoette zij ‘tante Maartje’, met wie zij haar hele leven een goede band zou houden. In dit eerste deel van Orlanda’s tweeluik, vertelt ze over de colleges die ze volgde bij Maartje Draak, en leest ze twee verhalen voor die allerlei herinneringen terugbrengen aan Maartje maar ook aan Orlanda’s eigen tijd in Utrecht – bijvoorbeeld over die muis op haar balkon!
Meuwese, M.L., Lie, O.S.H., Aussems, Mark & Joldersma, Hermina (2015). Christine de Pizan in Bruges – Le Livre de la Cité des Dames as Het Bouc van de Stede der Vrauwen (London, British Library, Add. 20698. Hilversum: Verloren.
Lie, O.S.H. (17-04-2013). Vrouwengeneeskunde in de middeleeuwen: fysiologie en beeldvorming. In E. Slager (Eds.), Reproductieve geneeskunde, Gynaecologie en Obstetrie anno 2013 (pp. 193-198) (6 p.). Haarlem: dchg medische communicatie, 19e Doelencongres Infertiliteit, Gynaecologie en Obstetrie.
Lie, O.S.H. (18-11-2005). Wat bezielt een mediëvist? Mastering the Middle Ages. (36 p.). Utrecht: Universiteit Utrecht, Faculteit der Letteren, de inaugurele rede is deels in het Nederlands, deels in het Engels.
Lie, O.S.H. (1987). The Middle Dutch Prose Lancelot Study of the Rotterdam Fragments and Their Place in the French, German and Dutch Lancelot Prose Tradition.
Aflevering 8 (bonus): ‘Drakenvriend Orlanda Lie, deel 2’
Orlanda Lie is professor emerita middeleeuwse cultuur van de Universiteit Utrecht. Zij kwam via Suriname en de Verenigde Staten terecht aan de Universiteit Utrecht, gegrepen door de middelnederlandse Arthur-literatuur. Via haar promotor Wim Gerritsen ontmoette zij ‘tante Maartje’, met wie zij haar hele leven een goede band zou houden.
In dit tweede deel van Orlanda’s tweeluik, vertelt ze over haar eigen ervaringen als vrouw van Surinaams/Aziatische afkomst in de Nederlandse wetenschap, en beargumenteert ze waarom Maartje Draak volgens haar te vergelijken is met beroemde vrouwen uit de middeleeuwse literatuur zoals Marie de France en Christine de Pizan. Benieuwd? Zet de aflevering maar aan!
Chinees schilderij van een geleerde – kado van ’tante Maartje’ aan Orlanda
Podcast Notes
- Draak, Maartje. 1946. Ierse Letterkunde Als Toetssteen. Amsterdam: Meulenhoff.
- ———. 1951. Arthur En Zijn Tafelronde. Lessen in de Literatuur. Den Haag/Djakarta: G. B. van Goor Zonen’s Uitgeversmaatschappij N.V.
- ———. 1954. ‘De Middelnederlandse Vertalingen van de Proza-Lancelot’. Mededelingen van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Afd. Letterkunde 17 (7): 193–245. https://www.dwc.knaw.nl/DL/publications/PU00009876.pdf.
- ———. 1955a. Betovering Voor Een Etmaal. Amsterdam: Meulenhoff.
- ———. 1955b. ‘Sgél Isgaide Léithe’. Celtica 3: 232–40.
- ———. 1957. ‘Construe Marks in Hiberno-Latin Manuscripts’. Mededelingen Der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen 20: 261–82.
- ———. 1963. Palet van Middelnederlandse Epiek. Zwolle: W. E. J. Tjeenk Willink.
- ———. 1967. ‘The Higher Teaching of Latin Grammar in Ireland during the Ninth Century’. Mededelingen Der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Afd. Letterkunde 20 (4): 109–44.
- ———. 1974. Wat Bezielt Een Keltoloog. Amsterdam-London: N. V. Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij.
- ———. 1977. Schimmen van Het Westereiland. Amsterdam: Meulenhoff.
- Draak, Maartje, and Bertus Aafjes, eds. 1978. De Reis van Sinte Brandaan. Amsterdam: Meulenhoff.
- Draak, Maartje, and Frida de Jong, eds. 1979. Van Helden, Elfen En Dichters. Amsterdam: Meulenhofff.
- Draak, Maartje, and Frida de Jong. 1986. Het Feestgelag van Bricriu. Amsterdam: Meulenhoff.
- Draak, Maartje, and Frida de Jong, eds. 1990. De Lastige Schare. Amsterdam: Meulenhoff.
- Jaski, Bart. 2019. ‘“Hoe Karakteristiek”: De Boekencollectie van Maartje Draak in de Universiteitsbibliotheek Utrecht’. Kelten. https://kelten.vanhamel.nl/k78-2019-jaski-boekencollectie-maartje-draak-utrecht.
- Jaski, Bart, Lars Nooij, Sanne Nooij-Jongeleen, Nike Stam (eds). 2023. Man Van Twee Werelden: Van Hamel als keltoloog en germanist. Utrecht: Stichting A. G. van Hamel voor Keltische Studies.
- Faasse, Patricia. 2012. Een Beetje Opstandigheid. Amsterdam/Antwerpen: Atlas Contact.
- Gerritsen, Willem. 2019. Verhalen van de Drakendochter: Leven En Werk van Maartje Draak (1907-1995). Hilversum: Verloren.
- Toorians, Lauran, and Kees Veelenturf, eds. 1993. Dr Rh. M. Th. Chotzen (1901-1945): Een Biografische Schets Met Een Bibliografie. Utrecht: Stichting A. G. van Hamel voor Keltische Studies.
- Veelen, Ruth van en Belle Derks. 2019. Verborgen Verschillen in werktaken, hulpbronnen en onderhandelingen over arbeidsvoorwaarden tussen vrouwelijke en mannelijke wetenschappers in Nederland. Onderzoek uitgevoerd in opdracht van het Landelijke Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren. Utrecht. https://www.lnvh.nl/uploads/moxiemanager/LNVH_rapport_-_verborgen_MV_verschillen_in_werktaken_hulpbronnen_en_onderhandelingen_in_de_wetenschap.pdf
- ‘“Miss Draak” Was de Keltologie Zelve’. 01-11-2019 https://www.nrc.nl/nieuws/2019/11/01/miss-draak-was-de-keltologie-zelve-a3978743.
- Letterdyfe House – https://letterdyfehouse.nl/
- Stichting Tot Behoud van de Ierse Venen – https://www.iersevenen.eu/de-stichting-2
Several trailers were made in the run-up to the release of the Podcast, one of them created by interns Darina Knoops and Marieke Rotman, and some others by Nike Stam, using film footage from Maartje Draak’s personal archives